بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه

نویسندگان

  • عبدالرفیع رحیمی عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
چکیده مقاله:

موضوع پژوهش حاضر، بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه است که در آن، تعداد احادیث نقل شده از چهار تن از محدثان قمی قرن ‌سوم و اوایل قرن‌ چهارم هجری به نام‌های احمد بن محمد بن ‌خالد برقی، محمد بن ‌حسن‌ صفار قمی، علی بن ابراهیم بن ‌هاشم‌ قمی و محمد بن ‌‌یحیی ‌‌العطار در کتاب‌های الکافی، من‌ لایحضره‌ الفقیه، تهذیب‌‌الاحکام و الاستبصار فی‌ مااختلف‌ من‌ الاخبار، نقش و تأثیر این محدثان را بررسی می‌نماید. با توجه به اهمیت و برجستگی مکتب حدیثی قم و راویان این شهر در این‌ دوره تاریخی، میزان تأثیرگذاری محدثان قمی بر تألیف این کتب و تأثیر وضعیت این اجتماع شیعی بر روایات نقل‌شده از این راویان، مسأله اصلی پژوهش حاضر است. روش پژوهش توصیفی و گردآوری داده‌ها بر منابع کتابخانه‌ای مبتنی است. نتیجه به‌دست آمده از این‌ پژوهش، نشان می‌دهد که فارغ از احادیث مشترک، در سند بیش از 43% احادیث کتب اربعه نام اینان دیده می‌شود که در کتاب کافی این ‌رقم بیش از 75% احادیث را شامل می‌گردد که این به نقش پررنگ راویان قمی اشاره دارد. بیش‌ترین احادیث نقل‌شده از اینان، مربوط به احکام ازدواج است و کم‌ترین به احکام جهاد اختصاص دارد، اما در مقابل بیش‌ترین درصد روایات نقل‌شده از این راویان در باب جهاد است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه خاندان اشعری در مکاتب حدیثی شیعه

اشعریان از مهمترین خاندان های شیعی و مهمترین خاندان شیعی قم و ایران می باشند. ایشان در خدمت رسول اکرم (ص) به اسلام مشرف شدند و در اواخر قرن اول هجری قمری روی به ایران آورده و در قم سکونت گزیدند. این خاندان بارها مشمول عنایت و مدح حضرت رسول (ص) و ائمه اطهار (ع) واقع شدند. افراد این خاندان که بعضاً توفیق مصاحبت امامان شیعه را داشته اند عده قابل توجهی از محدثان و راویان تشیع را شامل می شوند. مجامع ...

15 صفحه اول

بررسی سندی و دلالی روایات اجرای حکم رجم (با تکیه بر روایات کتب اربعه شیعه)

حکمت تشریع حدود اسلامی، ایجاد امنیت فردی و اجتماعی افراد جامعه است. سلامت جامعه نیز در گرو استواری بنیان خانواده می‌باشد. از جمله حدودی که به منظور صیانت از خانواده وضع شده، حد «رجم» است. سنگسار، حکمی ضروری و ثابت از سوی اکثریت فرق اسلامی است، لکن گروهی با رویکردهای مختلفی به دنبال انکار آن هستند. از مهمترین این رویکرد ها، رویکرد فقهی است؛ زیرا این حکم افزون بر اجماع، مستند به روایات عدیده می‌ب...

متن کامل

مطالعه تطبیقی منهج مزارنگاری در کتب اربعه

این نوشتار، به ترتیب زمانی، به ارزیابی شیوه نگارش هر یک از مؤلفان کتب اربعه در کتاب المزار موجود در این کتاب‏ها می‏پردازد. در مطالعه تطبیقی روش‏های هر یک از مؤلفان کتب اربعه در «کتاب المزار» خویش به شباهت‏ها و تمایزاتی دست می‏یابیم. این شباهت‏ها در ساختار کلی برخی ابواب آن‏ها به چشم می‏آید، اما در تناسب ابواب، عنوان‏دهی آن‏ها، ترتیب احادیث، ذکر اسناد روایات، اختصار یا تفصیل در طرح موضوعات، تعلی...

متن کامل

بررسی حجاب در قرآن و کتب اربعه و صحاح سته

این پژوهش در صدد تبیین جایگاه حجاب در کتب اربعه، صحاح سته و قرآن بوده و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال می‌باشد کهحجاب چگونه در کتب صحاح سته، کتب اربعه و قرآن تبیین شده است؟ قرآن کتاب هدایت و راهنمای بشر است که برنامه سعادت انسان در آن ارائه شده است. با رجوع به آیات آن و فهم مطالب و عمل به دستوراتش می‌توان راه کمال را پیمود و به فلاح و رستگاری رسید. یکی از بحث‌هایی که در...

متن کامل

بررسی احادیث قدسی در کتب اربعه حدیثی شیعه

با عنایت به حدیث شریف متواتر «ثقلین»، جایگاه رفیع احادیث به عنوان تالی تلو قرآن کریم، در هدایت به سوی صراط مستقیم عبودیت خدای متعال آشکار است و در بین احادیث، دسته ای از احادیث که «احادیث قدسی» نامیده می شوند، جایگاه خاص خود را در این مسیر دارا هستند و از لطافت و معنویت خاصی برخوردارند و در آنها رشحات عالم غیب جلوه گر است. از دیرباز، محدثین در کتب حدیثی خود، به احادیث قدسی پرداخته اند و در مجمو...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 15  شماره 60

صفحات  71- 106

تاریخ انتشار 2018-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023